دنباله دار های آسمان بهار

 (( سه دنباله‌دار در آسمان بهاری ))

در حالی که دنباله‌دار انکه درست در اواخر فروردین همزمان با مراسم روز جهانی نجوم در ایران به اوج روشنایی می‌رسد دو دنباله‌دار دیگر نیز در آسمان صبحگاهی دیده می‌شوند .

در حالی که این روز ها بیشتر ابزارهای رصدی به سمت اجرام شناخته شده و مشهور آسمانی نشانه رفته است درست در ۱۵ درجه ای جنوب زهره و پروین کوه یخی کوچکی نیز پرسه می‌زند. دنباله دار کوتاه دوره انکه که حدود هر ۳/۳ سال یک بار به دیدار خورشید و زمین می آید، این روزها در اوج روشنایی بعد از غروب آفتاب دیده می‌شود؛ دنباله داری اغلب کم فروغ که رصد گران و منجمان مشهوری نیز بارها ظهور این جرم را رصد کرده اند و تصور رصد این چنین دنباله‌داری تجربه ای است کم‌نظیر که هر شخص علاقه‌مند به آسمان را شیفته جستجوی آن می کند.دنباله دار انکه با شکلی بسیار محو و دم کوتاه خود (که فقط زیر آسمان تاریک با ابزار مناسب قابل تشخیص است) در شبهای اواخر فروردین از قدر ۴ تا ۶ دیده می‌شود. گرچه قدر آن در حد دید چشم برهنه زیر آسمان تاریک است اما به سبب گستردگی گیسوی دنباله‌دار و محو بودن آن به راحتی دیده نمی‌شود و یک دوربین دوچشمی کمکی بزرگ است. انکه در این شبها در صورت فلکی حمل است و به آرامی به سوی صورت فلکی قیطس (نهنگ) حرکت می‌کند.انکه سوژه سرسخت اما جذابی برای عکاسان نجومی است. در حالی که دنباله‌دار چندان کم نور نیست ثبت واضح دم آن به نوردهی و ابزار مناسبی نیاز دارد. این دنباله دار در ۳۰ و ۳۱ فروردین به اوج روشنایی می‌رسد و چون فقط در شامگاه دیده می‌شود ممکن است که برخی رصد گران موفق به دیدنش نشوند.

دنباله دار لاوجوی(Lovejoy ۲۰۰۷/E۲) که اولین بار تری لاوجوی موفق به کشف آن با روش جستجوی ابتکاری با یک دوربین عکاسی دیجیتال شد. این شب ها این دنباله‌دار در صورت فلکی قوس قرار دارد و رفته رفته ارتفاعش در افق صبحگاهی را زیادتر می‌کند. لاوجوی در شبهای اواخر فروردین ۸۶ از قدر کمتر از ۸ است و با دوربین دوچشمی یا تلسکوپی کوچک زیر آسمان تاریک دیده می‌شود. قدر دنباله دار تا اوسط اردیبهشت کمتر حدود ۸ تا ۵/۸ است و کماکان جرم مناسبی برای رصد با ابزارهای آماتوری است. اما به سبب محو بودن این دنباله‌دار شاید یافتن آن، نخستین بار دشوار باشد. سعی کنید در رصد تلسکوپی از کمترین بزرگنمایی استفاده کنید و به دنبال شبحی محو در میدان دید خود باشید. این دنباله دار در مسیر حرکت خود در آسمان با اجرام جالب توجهی دیدار می‌کند.لاوجوی صبحگاه ۲۶ و ۲۷ فروردین ماه به دیدار کهکشان بارنارد می رود؛ کهکشان کوتوله ای که برخلاف اندازه ظاهری بزرگش (۲۰*۱۰ دقیق قوس) درخشندگی سطحی کمی دارد و فقط در عکاسی بلند مدت با تراشه‌های حساس ثبت می شود. دنباله دار لاوجوی در بامداد ۳۱ فروردین، از حدود ۶ درجه ای غرب خوشه باز ستاره ای مرغابی وحشی (M۱۱) عبور می کند. ۲۰۰۷  E۲ بامداد ۲ و۳ اردیبهشت، در حالی که از قدر حدود ۸ می درخشد، وارد مجموعه ای کم نظیر از زیباترین اجرام کیهانی می شود. در این صبحگاه می توانید لاوجوی را در نزدیکی خوشه های باز و کم نور NGC ۶۷۵۵-۶ ببینید؛ در حالی که چند سحابی سیاره نما و خوشه کروی میزبان این کوه یخی در صورت فلکی عقاب هستند؛ اگر دقت کنید در ۷ درجه ای شرق این دنباله دار می توانید خوشه باز و زیبای IC ۴۷۵۶ را از قدر ۴/۵ تشخیص دهید. اگر مسیر حرکت این دنباله دار را ادامه دهید بامداد دهم اردیبهشت، ستاره آبی رنگ و درخشان نسر واقع در ۵ درجه ای این دنباله‌دار خواهد بود.

در این شبها باز هم در افق صبحگاهی دنباله‌دار ماخولز (Machholz ۹۶/P) در مربع بزرگ فرس اعظم (اسب بالدار) در حال ارتفاع گرفتن از افق شرقی است اما همزمان نیز به سرعت کم نور می‌شود. قدر آن در شبهای اواخر فروردین حدود ۸ تا ۱۰ تخمین زده می‌شود و دیدن آن به ابزاری مناسب و افق شرقی شفاف و آسمان تاریک (پیش از سپیده‌دم) نیاز دارد.

منبع : سایت مجله نجوم